رتبه بندی شرکت معیاری برای اخذ اعتبار کسبوکار است که بر اساس استانداردهای مشخص، صلاحیت و توانایی شرکتها را ارزیابی میکند. این فرآیند بهویژه در حوزه پیمانکاری و مشاوره (نظیر رتبه بندی شرکت های بیمه، رتبه بندی شرکت هواپیمایی، رتبه بندی شرکت بازاریابی و …) اهمیت بسیاری دارد و شامل بررسی جامع توانمندیهای شرکت از جنبههای مختلف از جمله نیروی انسانی، تجربه کاری و توان مالی میشود.
رتبه بندی شرکتها یا گریدبندی بر اساس ضوابط و آییننامههایی انجام میشود که توسط معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی نهاد ریاست جمهوری تصویب شدهاند. این سیستم رتبهبندی بهمنظور تضمین کیفیت و کارایی شرکتها در پروژههای مختلف طراحی شده و نقش مهمی در انتخاب پیمانکاران و توزیع عادلانه پروژهها ایفا میکند.
رتبه بندی شرکت چیست؟
سیستم گریدبندی معیاری برای اخذ اعتبار و رتبه بندی شرکت است. این سیستم به شرکتها کمک میکند بر اساس تواناییها و قابلیتهای خود در رقابت با سایر شرکتها، جایگاه مناسبی کسب کنند. این سیستم با رتبه بندی شرکت پتروشیمی، رتبه بندی شرکت پخش، رتبه بندی شرکت پزشکی و …، علاوه بر ارزیابی کیفیت عملکرد شرکتها، معیارهای معتبری برای کارفرمایان و سرمایهگذاران فراهم میآورد تا بتوانند با اطمینان بیشتری به انتخاب پیمانکاران مناسب بپردازند.
گریدبندی با توجه به حوزه فعالیت شرکتها صورت میگیرد و به آنها کمک میکند در حوزه تخصصی خود به رسمیت شناخته شوند. این فرآیند شامل ارزیابی معیارهایی مانند نیروی انسانی متخصص، تجربه کاری، پروژههای انجامشده، توان مالی و تجهیزات فنی است.
اخذ گرید شرکت در مناقصات شهرداری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکتهایی که موفق به کسب رتبههای بالاتر (نزدیک به ۱) میشوند، از امتیازات بیشتری برخوردار خواهند بود و میتوانند در پروژههای بزرگتر و با ارزش مالی بالاتر شرکت کنند.
بهعلاوه، رتبهبندی شرکتها به ارتقای کیفیت پروژههای اجرایی کمک میکند، زیرا کارفرمایان و سرمایهگذاران میتوانند با استفاده از این رتبهبندیها، شرکتهای باتجربه و معتبر را برای انجام پروژههای خود انتخاب کنند.
انواع رتبه بندی شرکت
گریدبندی انواع کسبوکارها همانند رتبه بندی شرکت دارو سازی، بر اساس مصوبات سازمان مدیریت و برنامهریزی و معاونت فنی و عمرانی استانداریها به ۵ دسته کلی تقسیم میشود:
- گریدبندی شرکتهای مشاور: این دسته شامل شرکتهایی است که خدمات مشاورهای در زمینههای مختلف فنی، مهندسی و مدیریتی ارائه میدهند. رتبهبندی این شرکتها بر اساس تخصص و تجربه کارشناسان، پروژههای انجامشده و توان مالی آنها انجام میشود.
- گریدبندی شرکتهای پیمانکار: شرکتهای پیمانکاری که در پروژههای عمرانی، ساختمانی و صنعتی فعالیت میکنند، در این دسته قرار میگیرند. معیارهای رتبهبندی این شرکتها (نظیر اخذ اعتبار و رتبه راه سازی و ترابری) شامل تعداد پروژههای اجراشده، کیفیت کارها، نیروی انسانی و توان مالی است. بهعنوان مثال، مهندس برای رتبه بندی شرکتهای پیمانکار اهمیت بالایی دارد. شرکتهایی که میخواهند رتبه خوبی در حوزه پیمانکاری یا مشاورهای بهدست بیاورند، باید از مهندسهای رتبهآور در کادر خود بهره ببرند.
- گریدبندی شرکتهای انفورماتیک: این دسته شامل شرکتهایی است که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت میکنند. معیارهای رتبهبندی این گروه شامل تخصص فنی، تجربه پروژههای انجامشده، تجهیزات و نرمافزارهای مورد استفاده و توان مالی خواهد بود.
- گریدبندی شرکتهای انبوهساز: این شرکتها در زمینه ساختوساز انبوه مسکن و پروژههای بزرگ ساختمانی فعالیت میکنند. رتبهبندی آنها بر اساس تعداد و کیفیت پروژههای انجامشده، توان فنی و مالی و نیروی انسانی متخصص است.
- گریدبندی شرکتهای طرح و ساخت (EPC): گریدبندی شرکتهای طرح و ساخت یا EPC (مهندسی، تدارکات و ساخت) بر اساس تجربه در اجرای پروژههای EPC، توان فنی و مدیریتی و توان مالی انجام میشود.
هر شرکت باید برای اخذ رتبه مربوط به خود اقدام کرده و تمام تلاش خود را برای افزایش و ارتقاء رتبه بهکار گیرد. افزایش رتبه به شرکتها امکان میدهد تا در پروژههای بزرگتر و مهمتر شرکت کرده و اعتبار بیشتری در بازار کسب کنند.
رتبه بندی شرکت های پیمانکاری در ۵ گرید (از ۱ تا ۵) و شرکتهای مشاورهای در ۳ گرید (از ۱ تا ۳) انجام میشود. هرچه رتبه شرکتها به عدد ۱ نزدیکتر باشد، نشان از کیفیت بالاتر آن شرکت خواهد داشت.
شرایط عمومی دریافت گواهی رتبه شرکت
شرایط عمومی اخذ رتبه شرکت شامل موارد زیر است:
- شرکت مذکور باید در سامانه سازمان ثبت شرکتها به ثبت رسیده باشد. به عبارت دیگر، اولین قدم در رتبه بندی شرکت، ثبتکردن آن است.
- شرکت مذکور باید طبق ضوابط و دستورالعملها، شرایط و امتیازات لازم برای تعیین صلاحیت و اخذ رتبه را داشته باشد.
- داشتن عدم سوءپیشینه حرفهای (شرکت هیچگونه ممنوعیت و محرومیتی برای انجام پروژهها نداشته باشد.)
- هیچکدام از مدیران شرکت مذکور نمیتوانند جزو کارمندان و حقوقبگیران دولتی باشند.
- سابقه کار مفید و مرتبط مدیرعامل و اعضاء هیئتمدیره، باید شرایط مذکور در جداول ۱-۷ آییننامه را داشته باشد.
- امتیاز مدرک تحصیلی هیئتمدیره و پرسنل فنی امتیازآور، تنها در یک شرکت پیمانکاری، مشاورهای یا طرح ساخت محاسبه خواهد شد.
مدارک مورد نیاز برای اخذ رتبه شرکت
جهت اخذ رتبه برای شرکت خود، به مدارک زیر نیاز خواهید داشت:
- شماره کد اقتصادی
- کپی واضح اساسنامه
- آگهی تأسیس
- روزنامه رسمی
- هرگونه آگهی تغییرات شرکت
- کپی صفحات اول وآخر شناسنامه (در صورت داشتن توضیحات)
- کپی دورو کارت ملی
- کپی مدرک تحصیلی جهت رتبه بندی شرکت
- کپی دورو کارت پایان خدمت
- عکس ۴*۳ تمام اعضای هیئتمدیره
- گواهی امضاء از نفر حق امضاءدار شرکت خطاب به امور پیمانکاران
- ۵ برگ اول تمام قراردادها
- مفاصاحساب بیمه از قراردادها
- مهر شرکت
نحوه ثبت رتبه بندی شرکت و استعلام رتبه شرکت
برای ثبت نام رتبه بندی و اخذ گرید شرکت، باید مراحل زیر را طی کنید:
- مراجعه به سامانه ساجات: ابتدا به سامانه ساجات (سایت جامع اطلاعات و خدمات پیمانکاران) به آدرس sajat.mporg.ir مراجعه کنید. در این سایت ثبتنام کرده و گذرواژه و رمز عبور مختص شرکت خود را دریافت کنید.
- ورود اطلاعات شرکت: پس از دریافت رمز عبور در سامانه رتبه بندی شرکت ها، وارد سامانه شده و اطلاعات مربوط به شرکت خود را وارد کنید.
- بررسی درخواست توسط کارشناسان: کارشناسان سامانه ساجات درخواست شما را بررسی میکنند. این مرحله شامل ارزیابی مدارک و اطلاعات ارائهشده توسط شرکت شما است.
تهیه و ارسال مدارک: مدارک مورد نیاز برای اخذ گرید از سامانه برنامه بودجه را تهیه کنید. این مدارک شامل اساسنامه، آگهی تاسیس، مدارک هویتی اعضای هیئت مدیره، گواهینامهها و سوابق کاری میشوند. تمامی مدارک را جهت تشکیل پرونده به سازمان مربوطه ارسال کنید.
استعلام رتبه شرکت
برای استعلام رتبه شرکتها میتوانید به سامانه ساجار به آدرس sajar.mporg.ir مراجعه کنید. در این سامانه میتوانید اطلاعات زیر را مشاهده کنید:
- رتبه مربوطه: رتبهای که به شرکت اختصاص داده شده است.
- نام شرکت: نام کامل شرکت مورد نظر.
- سال اخذ رتبه: سالی که شرکت رتبه خود را اخذ کرده است.
- نوع صلاحیت: نوع صلاحیت شرکت (پیمانکاری یا مشاور).
- اعتبار رتبه: مدت زمانی که رتبه شرکت معتبر است.
جمعبندی
رتبه بندی شرکتها یک ابزار حیاتی و ارزشمند برای ارزیابی و تأیید صلاحیت فنی و مالی شرکتها در پروژههای مختلف است. این فرآیند به شرکتها کمک میکند تا توانمندیها و قابلیتهای خود را به اثبات برسانند و در مناقصات و پروژههای بزرگ شرکت کنند. از طرفی، کارفرمایان و سرمایهگذاران نیز با اعتماد بیشتری میتوانند شرکتهایی با رتبههای معتبرتر را برای اجرای پروژههای خود انتخاب کنند.
سؤالات متداول
چگونه رتبه شرکت خود را حفظ کرده و بهبود ببخشیم؟
برای دستیابی به بهترین نتایج، باید بهطور مداوم بر بهروزرسانی اطلاعات و مدارک خود تمرکز کنید. همچنین ارتقاع گرید شرکت ها در گرو ارتقاء مهارتها و تجربیات کارکنانشان خواهد بود.
سامانه ثبتنام و استعلام رتبه بندی شرکتها چیست؟
میتوانید از سامانه ساجات (سایت جامع اطلاعات و خدمات پیمانکاران) به آدرس sajat.mporg.ir برای ثبتنام و سامانه sajar.mporg.ir برای استعلام رتبه و گرید شرکتها استفاده کنید.
انواع شرکتها در چند دسته گروهبندی میشوند؟
انواع شرکتها در ۵ گروه شرکتهای مشاور، شرکتهای پیمانکار، شرکتهای انفورماتیک، شرکتهای انبوهساز و شرکتهای طرح و ساخت (EPC) گروهبندی میشوند.